Łysienie androgenowe (typu męskiego) – Fakty w pigułce
1. Łysienie androgenowe jest najczęstszą przyczyną utraty włosów u mężczyzn i u kobiet bez zaburzeń hormonalnych
Łysienie androgenowe (nazywane inaczej łysieniem typu męskiego) może wystąpić zarówno u mężczyzn jak i u kobiet z częstością ponad 50% w wieku dojrzałym. Najczęstszą przyczyną łysienia androgenowego jest nadwrażliwość mieszków włosowych na hormony powstające w wyniku przemian testosteronu. Musimy więc pamiętać że najczęściej łysienie androgenowe ma charakter pierwotny (jest uwarunkowane genetycznie), czyli inne, możliwe do leczenia schorzenia nie są jego przyczyną. Istnieją jednak wyjątki: choroby prowadzące do podwyższenia stężenia androgenów (męskich hormonów płciowych – np. guzy jajników, nadnerczy), obniżenia estrogenów (u kobiet w okresie menopauzy, z zespołem policystycznych jajników, po leczeniu nowotworów), działania niepożądane leków. Dlatego też pierwszą czynnością, jaką należy wykonać przy podejrzeniu tego typu łysienia jest konsultacja odpowiednio z: endokrynologiem-ginekologiem, urologiem (szczególnie w przypadku współistnienia innych objawów chorobowych) lub dermatologiem specjalizującym się w leczeniu łysienia.
W przypadku wykrycia wyżej wymienionych schorzeń można zastosować leczenie ogólnoustrojowe, natomiast w przypadku ich wykluczenia – rozpocząć leczenie miejscowe skierowane na komórki mieszków włosowych.
W przypadku wykrycia wyżej wymienionych schorzeń można zastosować leczenie ogólnoustrojowe, natomiast w przypadku ich wykluczenia – rozpocząć leczenie miejscowe skierowane na komórki mieszków włosowych.
2. Jest odwracalne
Łysienie androgenowe, w porę zdiagnozowane, można zahamować a w wielu przypadkach przywrócić wzrost włosów w znacznie nawet przerzedzonych rejonach. Jest to możliwe dlatego, że w pierwszym etapie choroby dochodzi do miniaturyzacji mieszków włosowych i włosów – włosy stają się cienkie, krótkie, nierzadko niemal niewidoczne. Stosując odpowiednie leczenie, możemy zwiększyć ilość włosów wyrastających z każdej jednostki włosowej (mieszka), pogrubić włosy i wydłużyć ich fazę wzrostu (anagenu) co sprawi że nie będą wypadać i osiągną pożądaną długość a w efekcie dobry efekt estetyczny.
3. Jest nieodwracalne
W przypadku braku prawidłowej diagnozy i leczenia zmiany w mieszkach włosowych mogą niestety stać się nieodwracalne – dochodzi do włóknienia okołomieszkowego, które jest czynnikiem rokowniczo niekorzystnym – w zajętych rejonach włosy już nigdy nie odrosną i jedynym wyjściem pozostaje przeszczep. Włóknienie można rozpoznać w biopsji skóry głowy lub też w badaniu dermatoskopowym skóry głowy (zwanym inaczej trichoskopią), które powinno być przeprowadzone przez dermatologa a nie przez osoby bez wykształcenia medycznego po kilkudniowych kursach. To ważne, ponieważ nieprawidłowe rozpoznanie może skutkować drogim i nieskutecznym leczeniem (w przypadku nierozpoznania innych, rzadkich typów łysienia). Pocieszający jest fakt, że do zmian włókniejących dochodzi zwykle nie wcześniej niż po kilku latach trwania choroby.
4. Leczenie jest złożone
W Europie, jak i w USA (instytucja FDA) u mężczyzn oficjalnie zaaprobowano 2 leki do leczenia łysienia androgenowego:
- minoksydyl w postaci płynu do stosowania miejscowego
- finasteryd w tabletkach (dopuszczony do stosowania tylko u mężczyzn ze względu na teratogenność u kobiet w wieku rozrodczym. U kobiet po menopauzie nie wykazano istotnej poprawy w badaniu klinicznym)
- u kobiet stosuje się także leki o działaniu antyandrogennym (sprionolakton, leki hormonalne)
Wymienione leki mają jednak jedną zasadniczą wadę: muszą być stosowane bezterminowo, ze względu na szybki nawrót łysienia w przypadku przerwy w ich stosowaniu. Ten fakt, oraz działania niepożądane leków powodują próby znalezienia lepszych i skuteczniejszych leków. W pojedynczych badaniach klinicznych wykazano skuteczność czynników wzrostu obecnych w komórkach macierzystych tkanki tłuszczowej i osoczu bogatopłytkowym. Z tego względu, w praktyce klinicznej stosuje się:
- mezoterapię z osoczem bogatopłytkowym które zawiera bardzo liczne czynniki wzrostu
- mezoterapię z peptydami biomimetycznymi które naśladują działanie własnych czynników wzrostu
Po wykonaniu serii składającej się z kilku zabiegów (ilość jest ustalana zależnie od stopnia zaawansowania łysienia) można nierzadko zaobserwować kilkumiesięczne a nawet kilkuletnie remisje (zaleca się pojedyncze zabiegi przypominające co około 6 miesięcy). Uwalnia to pacjenta od konieczności codziennego wcierania preparatów w skórę głowy.
Kolejne metody znajdują się aktualnie w fazie badań (radiofrekwencja mikroigłowa, dutasteryd, analogi prostaglandyn, wyciąg z palmy sabałowej) i nie znalazły się w oficjalnych wytycznych leczenia.
5. Z wielu względów – nie czekaj
Badania kliniczne i codzienna praktyka jasno wskazują, że im wcześniejsze rozpoczęcie leczenia, tym większe szanse na odrost włosów i krótszy czas oczekiwania na poprawę. Spowodowane jest to postępem zmian chorobowych (miniaturyzacja a następnie włóknienie) w czasie. Trzeba więc zastanowić się czy godzimy się z utratą włosów, czy też podejmujemy leczenie. Zdecydowanie nie warto tracić czasu i pieniędzy na większość reklamowanych kosmetyków, suplementów i preparatów dostępnych bez recepty – ich działanie jest względnie słabe, nie ma badań które potwierdzałyby ich skuteczność w tym typie łysienia i dość często pacjenci żałują że nie podjęli skutecznego leczenia wcześniej. Jeśli są jakiekolwiek wątpliwości dotyczące rozpoznania, dobry lekarz medycyny estetycznej powinien wskazać pacjentowi kierunek dalszej diagnostyki (badania laboratoryjne, obrazowe, trichoskopia).
